„CieĹ” to projekt Ĺukasza SkÄ
pskiego, który równa w „prawach odbiorców sztuki” osoby widzÄ
ce i niewidzÄ
ce. Tym, którzy widzÄ
, umoĹźliwia doĹwiadczenie zupeĹnego mroku, poruszania siÄ w nim niesamodzielnie, bycia zdanym na ĹaskÄ innych. Osoby ze zdrowym wzrokiem rzadko poruszajÄ
siÄ w kompletnych ciemnoĹciach. Zawsze znajdzie siÄ jakieĹ ĹwiatĹo – zapaĹka czy ekran telefonu komórkowego. Spróbujcie wiÄc sami przejĹÄ 30 metrów w zupeĹnej ciemnoĹci.
„Problemy, z którymi borykajÄ
siÄ w Polsce ludzie niewidzÄ
cy, bardzo wolno docierajÄ
do ĹwiadomoĹci spoĹeczeĹstwa – pisze autor »Cienia« Ĺukasz SkÄ
pski. – Dlatego bÄdÄ szczÄĹliwy, jeĹli praca ta w jakimĹ stopniu pomoĹźe osobom zdrowym zrozumieÄ, w jakiej sytuacji na co dzieĹ znajdujÄ
siÄ niewidomi, majÄ
c w ograniczonym stopniu, albo wcale, dostÄp do wielu dziedzin Ĺźycia publicznego i kulturalnego.” SkÄ
pski chciaĹ uniknÄ
Ä „dotykania rzeĹşb“ – najpopularniejszej metody udostÄpniania sztuki osobom z upoĹledzonym wzrokiem. ChciaĹ znaleĹşÄ takÄ
formÄ wystawy, by widz uĹźyĹ innych zmysĹów niĹź wzrok.
Na wystawie w Galerii Sztuki Polskiej XX wieku panuje caĹkowita ciemnoĹÄ. Nic nie widaÄ. Na wchodzÄ
cego przez ĹwietlnÄ
ĹluzÄ goĹcia czeka niewidomy przewodnik. Prowadzi go w mroku do korytarza. Tam udziela niezbÄdnych wskazówek, jak poruszaÄ siÄ dalej, juĹź
samodzielnie. Korytarz jest wÄ
ski (ma 90 cm szerokoĹci) i, wchodzÄ
c do Ĺrodka, trzeba wspiÄ
Ä siÄ na stopieĹ. Potem iĹÄ, przesuwajÄ
c jednÄ
rÄkÄ
po Ĺcianie, a drugÄ
majÄ
c wyciÄ
gniÄtÄ
do przodu, by zabezpieczaÄ siÄ przed wpadniÄciem na niespodziewanÄ
przeszkodÄ. W pewnym momencie jedna ze Ĺcian zaczyna w sposób niewytĹumaczalny przyciÄ
gaÄ do siebie. To dziwne uczucie stopniowo przemija w miarÄ zbliĹźania siÄ do koĹca.
„CieĹ” mieĹci siÄ w nurcie sztuki spoĹecznej. Ma na celu (i umoĹźliwia) zamianÄ ról w mikrospoĹecznoĹci osób zwiedzajÄ
cych wystawÄ. Osoby ociemniaĹe, które zwykle sÄ
w sytuacji gorszej niĹź osoby widzÄ
ce, tym razem mogÄ
staÄ siÄ przewodnikami po wystawie.
Ĺukasz SkÄ
pski to jeden z najciekawszych artystów wspóĹczesnych. UrodziĹ siÄ w roku 1958, studiowaĹ na Wydziale Malarstwa ASP w Krakowie, gdzie wykĹadaĹ w latach 2002–2009. W roku 2006 otrzymaĹ stopieĹ doktorski w ASP w Poznaniu. Od 2009 prowadzi zajÄcia z fotografii w Polsko-JapoĹskiej WyĹźszej Szkole Technik Komputerowych w Bytomiu, a od 2010 prowadzi pracowniÄ multimediów w Akademii Sztuki w Szczecinie. Zajmuje siÄ fotografiÄ
, malarstwem, instalacjÄ
, wideo. W latach 1988–1991 mieszkaĹ we Francji, w Niemczech i w Chinach. Pobyt w Pekinie zrodziĹ w artyĹcie zainteresowanie tematykÄ
spoĹecznÄ
i politycznÄ
.
W roku 2001 SkÄ
pski zostaĹ uhonorowany Rouse Kent Public Art Award za realizacjÄ Via Lucem Continens, najlepszego zamówienia publicznego w poĹudniowej Anglii w 2000 roku. Od 2001 jest czĹonkiem zaĹoĹźycielem Supergrupy Azorro, która na trwaĹe zapisaĹa siÄ w polskiej sztuce wideo.
Kurator: Dominik KuryĹek
Zwiedzanie z przewodnikiem
Muzeum Narodowe, Gmach GĹówny, al. 3 Maja 1
czynne: 20.04–29.05; WT–SB: 15:00–18:00, ND: 13:00–16:00