POGRANICZA MODY
Simon Menner, Z seminarium maskowania siÄ, 2010–2012 © Simon Menner
Kiedy na poczÄ
tku lat 90. ojciec Varvary Frol przywiózĹ do IĹźewska – stolicy Udmurcji – kupione na Zachodzie ubrania, jego rodzina musiaĹa przeĹźyÄ nie lada wstrzÄ
s. RóĹźnokolorowe dresy, wzorzyste swetry i T-shirty z nadrukami nie byĹy w tamtych czasach widokiem powszechnym na betonowych osiedlach wzniesionych na rozlegĹej równinie rozciÄ
gajÄ
cej siÄ miÄdzy WoĹgÄ
a Uralem. IĹźewsk to miasto znane poza granicami Rosji gĹównie miĹoĹnikom militariów – jego najsĹynniejszym mieszkaĹcem jest MichaiĹ KaĹasznikow, a fabryka produkujÄ
ca karabiny potocznie nazywane jego nazwiskiem to najwiÄkszym zakĹad przemysĹowy w regionie. TuĹź po upadku ZwiÄ
zku Radzieckiego miejscowa wraĹźliwoĹÄ nadal ksztaĹtowana byĹa gĹównie przez egzotycznÄ
mieszankÄ sowieckiej mentalnoĹci i Ĺźywych do dzisiaj przedchrzeĹcijaĹskich wierzeĹ. JeĹli dodaÄ do tego panujÄ
cÄ
w tamtych czasach biedÄ i powszechny bandytyzm, Ĺatwo wyobraziÄ sobie, Ĺźe ostatniÄ
rzeczÄ
, na jakÄ
miaĹoby siÄ ochotÄ, to wyróĹźnianie siÄ z tĹumu na ulicy. Za kolorowÄ
bluzÄ czy „zagranicznÄ
” czapkÄ moĹźna byĹo nawet straciÄ Ĺźycie. Czarowi przywiezionych przez ojca ubraĹ nie moĹźna siÄ byĹo jednak oprzeÄ. Dlatego rodzina Varvary zakĹadaĹa je w mieszkaniu i robiĹa sobie w nich zdjÄcia. W ten sposób powstaĹo niezwykĹe archiwum prywatne – spontaniczny udmurcki lookbook. Fotografie staĹy siÄ Ĺwiadectwem czasów, w których jaskraworóĹźowy dres mógĹ byÄ narzÄdziem ucieczki z posttotalitarnej szaroĹci.
Po latach Frol, juĹź jako mieszkajÄ
ca w Polsce artystka, przeksztaĹciĹa je w projekt, który po raz pierwszy publicznie prezentujemy na wystawie Pogranicza mody w Bunkrze Sztuki. Jej rodzinne kadry znalazĹy siÄ m.in. obok instruktaĹźowych zdjÄÄ dla agentów STASI pokazujÄ
cych, jak przebraÄ siÄ za fotoamatora lub policjanta, polskich rekonstruktorów odtwarzajÄ
cych stroje dawnych wojowników, portretów dumnie pozujÄ
cych rzeĹşników czy pijanych biznesmenów, dokumentacji kostiumów wykorzystanych podczas afrykaĹskich maskarad, typologii rÄcznie malowanych kurtek zaĹóg bombowców z II wojny Ĺwiatowej, quasi-antropologicznej analizy gejowskiej mody ulicznej z lat 70. i wielu innych. KaĹźdy z projektów obecnych na wystawie mówi o sprawach nie mniej ciekawych niĹź opowieĹÄ Frol o Ĺwiecie, w którym zderzajÄ
siÄ ze sobÄ
szamanizm, komunizm i kapitalizm. ArtyĹci biorÄ
cy w niej udziaĹ poruszajÄ
szeroki wachlarz tematów – od swobodnego, indywidualnego stylu do zewnÄtrznie narzucanych wzorców, od prywatnych i intymnych rytuaĹów do narzÄdzi wymuszania i egzekwowania spoĹecznego konformizmu. PokazujÄ
, Ĺźe moda i styl mogÄ
byÄ zarówno narzÄdziem konstruowania i manifestowania jednostkowej toĹźsamoĹci, jak i metodÄ
jej podporzÄ
dkowywania i dyscyplinowania. WĹród wÄ
tków przewijajÄ
cych siÄ w zebranych w Bunkrze Sztuki seriach zdjÄÄ, filmach i pracach wideo odnaleĹşÄ moĹźna m.in. przebranie, kamuflaĹź, maskÄ czy uniform.
BronisĹaw Malinowski, jeden z klasyków antropologii kulturowej, napisaĹ kiedyĹ, Ĺźe poprzez refleksjÄ nad zwyczajami Ĺźywieniowymi i Ĺźyciem seksualnym moĹźna badaÄ danÄ
kulturÄ jako caĹoĹÄ. ZaĹoĹźeniem zespoĹu kuratorskiego wystawy Pogranicza mody byĹo przeĹwiadczenie, Ĺźe ubranie oraz zwiÄ
zane z nim zachowania i zwyczaje mogÄ
w analogiczny sposób pozwoliÄ na przyjrzenie siÄ kulturze wspóĹczesnej.
Miejsce:
Galeria Sztuki WspóĹczesnej Bunkier Sztuki
pl. SzczepaĹski 3a
WernisaĹź: 18.05.2013, 14:00
Czynne: 18.05–16.06; WT–ND 11:00–18:00, NIECZYNNE 30.05
Wygodny dostÄp dla osób niepeĹnosprawnych.
Bilety: 5 PLN / 10 PLN
ARTYĹCI I PROJEKTY
- AMC (Archive of Modern Conflict), Fotografia mody lat 70. ze Stanów Zjednoczonych
- Tiane Doan na Champassak
- Hans Eijkelboom, ParyĹź–Nowy Jork–Szanghaj
- SĹawomir Elsner, SĹawomir
- Hal Fisher, Semiotyka gejowska. Fotograficzne studium kodów wizualnych wĹród homoseksualnych mÄĹźczyzn
- Charles Fréger, RzeĹşnicy, z cyklu Bleus de travail [Stroje robocze]
- Varvara Frol, Od komunizmu do szamanizmu
- Phyllis Galembo, Kostiumy rytualne Afryki Zachodniej oraz Haiti
- MaĹgorzata Goliszewska, Ubierz mnie
- Fergus Greer, Oblicza Leigh Bowery'ego
- Estelle Hanania, Parking Lot Hydra
- Jarocin w obiektywie bezpieki
- PaweĹ Jaszczuk, High Fashion
- MichaĹ JÄdrzejowski, Tomasz Liboska, Wojownicy
- Sabina Keric, Yvonne Bayer, Miejski kamuflaĹź
- Margareta Kern, Suknie studniówkowe
- Kurtki pilotów bombowców
- Robert Kuta, Magda Ĺuniewska, Danuta PĹatek: Fryzjerka
- Zbigniew Libera, Gumki
- Zbigniew Libera, Jak tresuje siÄ dziewczynki
- Jenny Livingstone, ParyĹź pĹonie
- Simon Menner, KamuflaĹź
- Simon Menner, Z seminarium maskowania siÄ
- Lucia Nimcova, BSP
- Lucia Nimcova, Fasony Marii
- Wojtek Nowicki, Kultura Paryska
- Józef Robakowski, Powietrza!
- John Waters, RóĹźowe Flamingi
|
DZIAĹANIA INTERAKTYWNE
- Agnieszka PajÄ
czkowska (koncepcja), Strój na niedzielÄ
- Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „Ä” (koncepcja), Album rodzinny: rzeczy, ubrania, stroje
|
KURATOR
PaweĹ Szypulski
ZESPÓĹ KURATORSKI
Iñaki Domingo, Karol Hordziej, Martin Kollár, Wojciech Nowicki, Karolina Sulej
DZIAĹANIA INTERAKTYWNE
Agnieszka PajÄ
czkowska
SCENOGRAFIA
Barbara Hanicka
OPRACOWNIE GRAFICZNE
Pilar Rojo, Toto Castiglione
KOORDYNACJA
Joanna Gorlach
|
AKTUALNOŚCI
|
|
|
|