TONY RAY-JONES

kurator: David Alan Mellor

GALERIA STARMACH

Jednym z głównych bohaterów kolejnej edycji Miesiąca Fotografii w Krakowie stanie się Tony Ray-Jones, postać, która wywarła ogromny wpływ na rozwój brytyjskiej dokumentalnej fotografii artystycznej w latach 70. Twórczość zmarłego w 1972 roku Ray-Jonesa obejmuje jedynie dekadę. JuĹź fotograficy młodsi o pokolenie traktowali go jako postać niemal mityczną. Jego działania uwaĹźano za pionierskie wobec brytyjskiej „niezaleĹźnej fotografii”.

Zdjęcia Ray-Jonesa o dokumentalnym, niemal antropologicznym charakterze, stanowią celną obserwację współczesnego społeczeństwa Wielkiej Brytanii. A Day Off – An English Journal (1974) – album wydany juĹź po śmierci fotografa – gromadzi jego najbardziej rozpoznawalne prace. Wykonane w trakcie weekendowych wypadów za miasto, powstające od 1966 do 1969 roku zdjęcia składają się na cykle The Seaside, Summer Carnivals, London oraz Society. Uchwyceni na nich przedstawiciele brytyjskiego społeczeństwa, przeciętni obywatele, spędzają swój wolny czas w uświęcony tradycją sposób – głównie w nadmorskich kurortach w rodzaju Brighton oraz w trakcie letnich festiwali. Sam Ray-Jones twierdził, Ĺźe jego celem jako fotografa jest ujęcie specyficznie brytyjskiej aury oraz dostrzeĹźenie nostalgicznego potencjału i surrealnego humoru w zwyczajnych sytuacjach.
Niezwykle znaczącym okresem dla artystycznego uformowania Ray-Jonesa był jego pięcioletni pobyt w USA i studia na Yale University of Art. W trakcie rocznego pobytu w Nowym Jorku, uczęszczając do laboratorium Alxeya Brodovitcha, artysta miał okazję poznać i czerpać inspirację z „fotografów ulicy” – Joela Meyerowitza i Garry’ego Winogranda. W ich towarzystwie, z Leiką w ręku, uczył się wtapiać w wieloetniczny, nowojorski tłum, czyniąc z fotografowanych scen świadectwo samego aktu obserwacji. Ten sposób rozumienia fotografii dokumentalnej zabrał ze sobą na Wyspy.
W zdominowanej przez fotografię komercyjną Wielkiej Brytanii lat 60., dokumentalna, antropologiczna, nastawiona na ujęcie tego, co specyficznie brytyjskie, postawa Tony’ego Ray-Jonesa była odosobniona i egzotyczna. Jeszcze w 1968 roku próby wydania albumu England by the Sea stanowiącego bazę dla póĹşniejszego A Day Off, spełzły na niczym – wydawcy twierdzili, Ĺźe album nie zdobędzie zainteresowania.
Nawet w chwili obecnej ciężko jest określić Ray-Jonesa mianem popularnego fotografa. Dopiero w 2004 roku jego twórczość doczekała się pełnej retrospektywnej wystawy w National Museum of Photography, Film and Television w Bradford. Wystawa w Galerii Starmach stworzy polskiej publiczności moĹźliwość wnikliwego zapoznania się z twórczością tego artysty, tak istotnego dla rozwoju fotografii dokumentalnej.

Tony Ray-Jones

kurator: David Alan Mellor
Koordynator wystawy: Joanna Piotrowska

WernisaĹź: 7 maja 2010, godz. 18:00
Galeria Starmach, ul. Węgierska 5, Kraków
Ekspozycja: 8.05–4.06.2010
Zwiedzanie wystawy od poniedziałku do soboty w godzinach: 11:00-18:00